Araba Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Bir otomobil sahibi olmak, birçok kişi için özgürlüğün ve konforun anahtarıdır. Ancak sıfır ya da ikinci el bir araç satın alırken yapılan küçük hatalar, ilerleyen süreçte ciddi maddi kayıplara ve hayal kırıklıklarına yol açabilir. Bu nedenle “araba alırken dikkat edilmesi gerekenler” konusunda bilinçli hareket etmek, her zaman en iyi sonucu elde etmenizi sağlar. 2025 yılı itibarıyla güncellenen yeni yönetmelikler ve artan ikinci el araç piyasası göz önüne alındığında, otomobil alırken göz önünde bulundurmanız gereken kritik noktaları bu rehberde ayrıntılı şekilde ele aldık.

1. Araba Satın Alırken İhtiyacınızı Belirleyin

2. Bütçenizi Doğru Belirleyin

Araba alırken yalnızca aracın fiyatını değil, sigorta, vergiler, bakım masrafları, yakıt tüketimi, lastik değişimi, bandrol gibi ek giderleri de mutlaka hesaba katmalısınız. Özellikle son yıllarda MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) ve kasko fiyatlarında ciddi artışlar yaşandığı için, uzun vadeli toplam maliyeti göz önünde bulundurmak önemlidir.

3. Sıfır mı, İkinci El mi?

Sıfır araçlar, fabrika çıkışı oldukları için genellikle risk barındırmazlar ve garantili olur. Ancak fiyatları yüksektir ve ilk birkaç yıl içinde değer kaybı yaşanır. İkinci el araçlar ise daha uygun fiyatlara bulunabilir ancak geçmişinde kazalar, değişen parçalar veya kilometreyle ilgili sorunlar olabilir. İkinci el araç alırken mutlaka ekspertiz raporu alınmalı ve aracın geçmişi detaylıca incelenmelidir.

4. Aracın Hasar ve Kaza Kaydını Kontrol Edin

Özellikle ikinci el otomobil alımında en sık yapılan hata, aracın kaza ve hasar geçmişinin araştırılmamasıdır. Tramer (Araç Hasar Sorgulama) üzerinden, plaka ve şasi numarası ile aracın geçmişte karıştığı kazalar, değişen veya boyanan parçalar sorgulanabilir. Ayrıca, ekspertiz raporunda şasi, direk, podye gibi ana taşıyıcı unsurlarda işlem olup olmadığına dikkat edilmelidir.

5. Kilometre Bilgisine Dikkat Edin

6. Ekspertiz Raporunu İnceleyin

Türkiye’de ikinci el araç pazarında oto ekspertiz raporu almak neredeyse zorunlu hale gelmiştir. Tarafsız bir ekspertiz firması tarafından yapılan detaylı kontrol, aracın motoru, şanzımanı, fren sistemi, yürüyen aksamı, elektronik donanımları ve kaporta durumu hakkında detaylı bilgi sunar. Raporun güncel ve güvenilir olmasına dikkat edin.

7. Araçta Değişen ve Boyanan Parçaları Sorgulayın

Boyanan, değişen ya da sökülüp-takılan parçalar aracın değerini önemli ölçüde etkiler. Tüm parçaların orijinal olup olmadığını, kaporta boya ölçüm cihazı ile kontrol ettirin. Özellikle direkler, şasi ve tavan gibi ana iskeletteki değişimler, aracın güvenliğini tehlikeye atabilir.

8. Motor ve Mekanik Kontroller

Motor, otomobilin en değerli bölümüdür. Yağ kaçağı, su eksiltme, anormal ses, çekişte düşüş gibi belirtiler araçta ciddi mekanik arızalara işaret edebilir. Aracın soğuk ve sıcak çalıştırılması, rölantide ve devirli kullanımı mutlaka kontrol edilmeli; egzoz dumanı, yağ rengi gibi detaylara dikkat edilmelidir.

9. Araç Elektroniği ve Donanım Özellikleri

Klima, multimedya ekranı, geri görüş kamerası, park sensörü, hız sabitleyici gibi teknolojik özellikler, günümüzde otomobil seçiminde büyük rol oynar. Tüm elektronik aksamın sorunsuz çalıştığından emin olun. Özellikle orijinal olmayan aksesuar ve sistemlerin araca zarar verip vermediği incelenmelidir.

10. Test Sürüşü Yapın

Almayı düşündüğünüz aracı mutlaka test sürüşüne çıkarın. Fren tepkisi, vites geçişleri, süspansiyon durumu, direksiyon hassasiyeti ve yalıtım gibi konular, sadece yolda anlaşılır. Ayrıca, araçta titreşim, çekişte zayıflık, frenlerde anormallik olup olmadığını bu sırada tespit edebilirsiniz.

11. Aracın Resmi Evraklarını Kontrol Edin

Ruhsat, trafik sigortası, noter satış belgesi, egzoz emisyon raporu, MTV borç durumu, varsa rehin/ haciz gibi kayıtların olup olmadığı titizlikle araştırılmalı. Plaka değişikliği, adres değişimi ve noter satış işlemlerinde herhangi bir eksiklik olmamalı. Ayrıca, alım-satım işleminin mutlaka noter huzurunda yapılması gerekir.

12. Satıcının Güvenilirliğine Dikkat Edin

Bireysel satıcı ya da galericiden araç alırken mutlaka satıcının güvenilirliğini araştırın. Kurumsal galeriler genellikle daha fazla güven verir; ancak bireysel satıcılarda da aracın geçmişine ve sahibinin araçla ilgili verdiği bilgilere dikkat edin. Özellikle kapora dolandırıcılığı gibi risklere karşı dikkatli olun.

13. Fiyat Analizi ve Pazarlık

Almak istediğiniz aracın piyasa değerini iyi analiz edin. Sahibinden.com, arabam.com, otomobil sitelerindeki benzer araç ilanları karşılaştırılarak fiyatın piyasaya göre uygun olup olmadığı tespit edilebilir. Aracın özelliklerine, kilometresine ve geçmişine göre pazarlık yapmaktan çekinmeyin.

14. Satın Alma Sonrası İşlemler

Araç satışından sonra yapılması gereken işlemler arasında ruhsat yenileme, sigorta ve gerekirse trafik tescil işlemleri yer alır. Ayrıca yeni aldığınız aracı mutlaka detaylı temizlik ve bakıma sokun. İlk bakımda; yağ, filtre, fren balataları, lastik durumu, silecek ve akü gibi kritik parçaların gözden geçirilmesi önerilir.

15. Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

• İkinci el araba alırken ekspertiz raporu zorunlu mu?
  Ekspertiz raporu yasal olarak her zaman zorunlu olmasa da, araç hakkında detaylı bilgi edinmek ve olası sorunları önceden tespit etmek için kesinlikle tavsiye edilir.
• Kilometresi düşük her araç iyi midir?
  Hayır. Kilometresi düşük olsa bile, aracı uzun süre kullanmadan bekletmek de çeşitli mekanik arızalara yol açabilir. Araç geçmişi mutlaka araştırılmalıdır.
• Hasar kaydı olan araç alınır mı?
  Araçta meydana gelen hasarın niteliği önemlidir. Küçük çaplı boya veya değişen, araç değerini çok etkilemeyebilir. Ancak ağır hasar kayıtlı araçlardan mümkünse uzak durulmalıdır.
• Araçta rehin veya haciz varsa ne olur?
  Noter satışı yapılamaz ve aracı adınıza tescil ettiremezsiniz. Rehin veya haciz kaydı kaldırılmadan araç alımı mümkün değildir.
• Sıfır araçlarda da ekspertiz yaptırmak gerekir mi?
  Genellikle gerekmez, fakat distribütör hatası ya da taşıma sırasında oluşan kusurlar için teslimat öncesi kontrol yaptırmak faydalı olabilir.